Βαρδινογιάννηδες - 6. Από την Joanna στην Manuela
Βαρδινογιάννηδες - 6. Από την Joanna στην Manuela
1 Φεβρουαρίου 1966. Στο ιρανικό λιμάνι Μπαντέρ Μασούρ, το τάνκερ Arietta Venizelos αναχωρεί για Ρόττερνταμ, φορτωμένο με 110.000 βαρέλια πετρέλαιο, το οποίο ανήκει στην Σαν Τζασίντο, μια λιβανέζικη θυγατρική τής Continental Oil.
Ο Νίκος Βαρδινογιάννης είναι καλά πληροφορημένος για το τι συμβαίνει στην Ροδεσία και ξέρει πως όποιος καταφέρει να παραδώσει πετρέλαιο στους ροδεσιανούς θα γεμίσει χρυσάφι. Βιάζεται, λοιπόν, να βρει πετρέλαιο. Έτσι, καθώς το Arietta Venizelos πλέει στα νερά της Μεσογείου, έρχεται σε επαφή με την Continental Oil και αγοράζει το πετρέλαιο εν πλω, μέσω της ΣΕΚΑ και μιας άλλης εταιρείας του, της ΝΙΜΑ International. Για να αποκτήσει αμέσως το πετρέλαιο, ο Βαρδινογιάννης δεν διστάζει να πληρώσει κάπου ένα εκατομμύριο δολλάρια, την στιγμή που η τιμή του βαρελιού έπαιζε στο 1,36 δολλάριο το βαρέλι
Όμως, ο Βαρδινογιάννης δεν μένει στο πετρέλαιο. Στις 8 Μαρτίου και ενώ το Arietta Venizelos πλέει πάντοτε στην Μεσόγειο, έρχεται σε επαφή με την πλοιοκτήτρια εταιρεία "Βενιζέλος Α.Ε." και ζητάει να αγοράσει το πλοίο. Προσφέρει σαράντα χιλιάδες λίρες. Καθώς το ποσό αυτό είναι διπλάσιο από την πραγματική αξία του πλοίου, η προσφορά του γίνεται αμέσως δεκτή. Η αγοραπωλησία ολοκληρώνεται στις 12 Μαρτίου στην Νέα Υόρκη και το πλοίο περνάει στην ιδιοκτησία τής "Varnikos Corporation", μιας παναμέζικης εταιρείας, η οποία ανήκει στον Νίκο Βαρδινογιάννη (Var.Nikos), με μια εγγυητική επιστολή εκδοθείσα από τράπεζα του Γιοχάννεσμπουργκ.
Σχόλιο εν παρενθέσει: Ιρανικό πετρέλαιο, λιβανέζων αγοραστών, εταιρείας των ΗΠΑ, ταξιδεύει για Ολλανδία, αγοράζεται από έλληνα μαζί με το πλοίο, στην Νέα Υόρκη, από παναμέζικη εταιρεία, με εγγυητική επιστολή Νοτίου Αφρικής, με προορισμό την Μοζαμβίκη, για να φτάσει στην Ροδεσία... Η παγκοσμιοποίηση εν τω εφοπλιστικώς γεννάσθαι. Κλείνουν σχόλιο και παρένθεση.
Μέχρι το Arietta Venizelos να φτάσει στο Γιβραλτάρ, ο Βαρδινογιάννης έχει κλείσει συμβόλαιο για παράδοση στην Μπέιρα με την AG Morrison, μια νοτιοφρικανική εταιρεία με έδρα το Κέηπ Τάουν. Έτσι, ο καπετάνιος Παύλος Χαριτίδης παίρνει εντολή να μη κινηθεί προς βορρά αλλά να βάλει ρότα για Ντακάρ (Σενεγάλη) προς ανεφοδιασμό. Όμως, στις 12 Μαρτίου η ελληνική κυβέρνηση εκδίδει οδηγία που απαγορεύει κάθε παράδοση πετρελαίου στην Ροδεσία, είτε μέσω Μοζαμβίκης είτε μέσω Νοτίου Αφρικής. Η απαγόρευση ισχύει και για τα πλοία που έχουν ήδη κλεισμένα συμβόλαια για τέτοιες παραδόσεις. Ο Χαριτίδης διστάζει και, τελικά, αρνείται να καταπλεύσει στην Μπέιρα.
Το μόνο που κατάφερε ο Χαριτίδης με την άρνησή του ήταν να χάσει την δουλειά του. Ο Νίκος Βαρδινογιάννης αλλάζει την σημαία του πλοίου από ελληνική σε παναμέζικη, αλλάζει και το όνομα του πλοίου σε Joanna V (Ιωάννα είναι το όνομα της αγαπημένης του μοναχοκόρης) και στέλνει στο Ντακάρ τον μικρότερο αδελφό του Γιώργο για να αναλάβει καθήκοντα καπετάνιου. Ο "τσαμπουκάς" Γιώργος Βαρδινογιάννης δεν κολώνει πουθενά Στις αρχές Απριλίου το Joanna V αφήνει πίσω του το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας και μπαίνει στον Δίαυλο (Στενό) τής Μοζαμβίκης.
Εκεί, το Joanna V μπλοκάρεται από την βρεττανική φρεγάτα Plymouth. Ο Γιώργος Βαρδινογιάννης εξηγεί στους άγγλους ότι έχει εντολή να σταματήσει στην Μπέιρα για ανεφοδιασμό και οδηγίες και στην συνέχεια να φτάσει στο Τζιμπουτί όπου θα παραδώσει το φορτίο του. Το μόνο κακό σε όσα είπε ο καπετάνιος ήταν ότι στο Τζιμπουτί δεν υπήρχε διυλιστήριο και αυτό το γνώριζαν οι άγγλοι. Όμως, οι άγγλοι δεν είχαν καμμιά δικαιοδοσία να εμποδίσουν τον κατάπλου τού Joanna V στην Μπέιρα, εφ' όσον ο προορισμός ήταν το Τζιμπουτί και ο εντολέας ήταν νοτιοαφρικανική εταιρεία. Παράλληλα, η παναμέζικη σημαία του πλοίου καθιστούσε ανίσχυρη την απαγόρευση της ελληνικής κυβέρνησης. Έτσι, μετά από έντονο αλλά σύντομο διπλωματικό παιχνίδι, στις 5 Απριλίου 1966 το Joanna V ρίχνει άγκυρα ένα μίλι αρόδο από το λιμάνι τής Μπέιρα.
Το πλοίο έγινε αμέσως παγκόσμιο σύμβολο αμφισβήτησης και πρωτοπορίας για πολλά άλλα τάνκερ. Στις 10 Απριλίου, η εφημερίδα Sunday Times αποκάλυψε ότι η AG Morisson είχε υπογράψει συμβόλαια με άλλα 27 τάνκερ για παράδοση συνολικά 3,2 εκατομμυρίων βαρελιών, ποσότητα που υπερκάλυπτε τις ετήσιες ανάγκες τής Ροδεσίας.
Ας κάνουμε, όμως, την ήδη ενδιαφέρουσα ιστορία μας ακόμη πιο όμορφη. Στις 27 Μαρτίου, στο ιρανικό λιμάνι Μπαντέρ Μασούρ φορτώνει πετρέλαιο το ελληνικών συμφερόντων τάνκερ Charton Venus, όταν από το πουθενά εμφανίζεται η Varnikos Corporation και το αγοράζει κι αυτό, μαζί με το φορτίο του. Όπως και το Joanna V, το πλοίο ανεβάζει εν πλω την παναμέζικη σημαία, αλλάζει το όνομά του σε Manuela (έτσι λεγόταν η σύζυγος του Νίκου Βαρδινογιάννη) και βάζει πλώρη για Μπέιρα. Πριν το πλοίο μπει στον Δίαυλο της Μοζαμβίκης, το σταματάει η αγγλική φρεγάτα Berwick. Ο καπετάνιος δείχνει τα χαρτιά του, σύμφωνα με τα οποία έχει προορισμό για Ρόττερνταμ μέσω Ντέρμπαν (παραλιακή πόλη τής Νοτίου Αφρικής). Λες και είναι το πιο φυσιολογικό πράγμα στον κόσμο να πάει κανείς από τον Ινδικό στο Ρόττερνταμ όχι μέσω Σουέζ αλλά κάνοντας τον γύρο τής Αφρικής, οι άγγλοι αφήνουν το πλοίο να περάσει, συνοδεύοντάς το μέχρι ν' αφήσει πίσω του την Μπέιρα. Μόλις ο καπετάνιος πήρε χαμπάρι ότι απαλλάχτηκε από την αγγλική συνοδεία, έκανε στροφή επί τόπου. Το πρωί της 9ης Απριλίου οι άγγλοι εμειναν με το στόμα ανοιχτό βλέποντας το Manuela να έχει ρίξει άγκυρα δίπλα στο Joanna V.
Τα δυο τάνκερ του Βαρδινογιάννη προκάλεσαν ισχυρό πονοκέφαλο στον βρεττανό πρωθυπουργό Χάρολντ Ουίλσον. Το σπάσιμο του εμπάργκο ήταν η μεγαλύτερη κρίση που αντιμετώπιζε ο Ουίλσον από την ημέρα που εγκαταστάθηκε στην Ντάουνινγκ Στρητ. Η ανάγκη των άγγλων να κάνουν κάτι ήταν άκρως επείγουσα: αφού δεν μπόρεσαν να εμποδίσουν τα πλοία να φτάσουν στην Μπέιρα, θα έπρεπε να εμποδίσουν το ξεφόρτωμά τους...
Αύριο θα δούμε όσα επακολούθησαν. Τώρα, θα κλείσουμε με μια πικάντικη λεπτομέρεια. Είπαμε πιο πάνω ότι η αγγλική φρεγάτα Plymouth σταμάτησε το Joanna V για έλεγχο. Εκείνο που δεν είπαμε είναι ότι ο Γιώργος Βαρδινογιάννης είχε μπει κι αυτός στο ναυτικό, όπως τ' αδέλφια του Νίκος και Βαρδής. Κατά την διάρκεια της καρριέρας του, θήτευσε και σε μονάδα του ΝΑΤΟ στην Μάλτα. Εκεί γνωρίστηκε και έκανε παρέα με τον βρεττανό πλοίαρχο Τόμας Έβελυν Φάνσωου. Κανείς τους δεν μπορούσε τότε να φανταστεί ότι μερικά χρόνια αργότερα θα ξανασυναντιούνταν και, μάλιστα, μεσοπέλαγα: ο Βαρδινογιάννης ως κυβερνήτης τού Joanna V και ο Φάνσωου ως κυβερνήτης τού Plymouth...
Ο Νίκος Βαρδινογιάννης είναι καλά πληροφορημένος για το τι συμβαίνει στην Ροδεσία και ξέρει πως όποιος καταφέρει να παραδώσει πετρέλαιο στους ροδεσιανούς θα γεμίσει χρυσάφι. Βιάζεται, λοιπόν, να βρει πετρέλαιο. Έτσι, καθώς το Arietta Venizelos πλέει στα νερά της Μεσογείου, έρχεται σε επαφή με την Continental Oil και αγοράζει το πετρέλαιο εν πλω, μέσω της ΣΕΚΑ και μιας άλλης εταιρείας του, της ΝΙΜΑ International. Για να αποκτήσει αμέσως το πετρέλαιο, ο Βαρδινογιάννης δεν διστάζει να πληρώσει κάπου ένα εκατομμύριο δολλάρια, την στιγμή που η τιμή του βαρελιού έπαιζε στο 1,36 δολλάριο το βαρέλι
 |
| Μια εξαιρετικά σπάνια φωτογραφία: το Joanna V πλέει στον Δίαυλο της Μοζαμβίκης, παρακολουθούμενο από αεροπλάνα του βρεττανικού βασιλικού ναυτικού. |
Όμως, ο Βαρδινογιάννης δεν μένει στο πετρέλαιο. Στις 8 Μαρτίου και ενώ το Arietta Venizelos πλέει πάντοτε στην Μεσόγειο, έρχεται σε επαφή με την πλοιοκτήτρια εταιρεία "Βενιζέλος Α.Ε." και ζητάει να αγοράσει το πλοίο. Προσφέρει σαράντα χιλιάδες λίρες. Καθώς το ποσό αυτό είναι διπλάσιο από την πραγματική αξία του πλοίου, η προσφορά του γίνεται αμέσως δεκτή. Η αγοραπωλησία ολοκληρώνεται στις 12 Μαρτίου στην Νέα Υόρκη και το πλοίο περνάει στην ιδιοκτησία τής "Varnikos Corporation", μιας παναμέζικης εταιρείας, η οποία ανήκει στον Νίκο Βαρδινογιάννη (Var.Nikos), με μια εγγυητική επιστολή εκδοθείσα από τράπεζα του Γιοχάννεσμπουργκ.
Σχόλιο εν παρενθέσει: Ιρανικό πετρέλαιο, λιβανέζων αγοραστών, εταιρείας των ΗΠΑ, ταξιδεύει για Ολλανδία, αγοράζεται από έλληνα μαζί με το πλοίο, στην Νέα Υόρκη, από παναμέζικη εταιρεία, με εγγυητική επιστολή Νοτίου Αφρικής, με προορισμό την Μοζαμβίκη, για να φτάσει στην Ροδεσία... Η παγκοσμιοποίηση εν τω εφοπλιστικώς γεννάσθαι. Κλείνουν σχόλιο και παρένθεση.
Μέχρι το Arietta Venizelos να φτάσει στο Γιβραλτάρ, ο Βαρδινογιάννης έχει κλείσει συμβόλαιο για παράδοση στην Μπέιρα με την AG Morrison, μια νοτιοφρικανική εταιρεία με έδρα το Κέηπ Τάουν. Έτσι, ο καπετάνιος Παύλος Χαριτίδης παίρνει εντολή να μη κινηθεί προς βορρά αλλά να βάλει ρότα για Ντακάρ (Σενεγάλη) προς ανεφοδιασμό. Όμως, στις 12 Μαρτίου η ελληνική κυβέρνηση εκδίδει οδηγία που απαγορεύει κάθε παράδοση πετρελαίου στην Ροδεσία, είτε μέσω Μοζαμβίκης είτε μέσω Νοτίου Αφρικής. Η απαγόρευση ισχύει και για τα πλοία που έχουν ήδη κλεισμένα συμβόλαια για τέτοιες παραδόσεις. Ο Χαριτίδης διστάζει και, τελικά, αρνείται να καταπλεύσει στην Μπέιρα.
Το μόνο που κατάφερε ο Χαριτίδης με την άρνησή του ήταν να χάσει την δουλειά του. Ο Νίκος Βαρδινογιάννης αλλάζει την σημαία του πλοίου από ελληνική σε παναμέζικη, αλλάζει και το όνομα του πλοίου σε Joanna V (Ιωάννα είναι το όνομα της αγαπημένης του μοναχοκόρης) και στέλνει στο Ντακάρ τον μικρότερο αδελφό του Γιώργο για να αναλάβει καθήκοντα καπετάνιου. Ο "τσαμπουκάς" Γιώργος Βαρδινογιάννης δεν κολώνει πουθενά Στις αρχές Απριλίου το Joanna V αφήνει πίσω του το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας και μπαίνει στον Δίαυλο (Στενό) τής Μοζαμβίκης.
 |
| Πρωτοσέλιδο ισλανδικής εφημερίδας, 13/4/1966 Τίτλος: Αλλαγή σημαίας στο "Joanna V" Στην φωτογραφία, το Joanna V αγκυροβολημένο έξω από το λιμάνι της Μπέιρα |
Εκεί, το Joanna V μπλοκάρεται από την βρεττανική φρεγάτα Plymouth. Ο Γιώργος Βαρδινογιάννης εξηγεί στους άγγλους ότι έχει εντολή να σταματήσει στην Μπέιρα για ανεφοδιασμό και οδηγίες και στην συνέχεια να φτάσει στο Τζιμπουτί όπου θα παραδώσει το φορτίο του. Το μόνο κακό σε όσα είπε ο καπετάνιος ήταν ότι στο Τζιμπουτί δεν υπήρχε διυλιστήριο και αυτό το γνώριζαν οι άγγλοι. Όμως, οι άγγλοι δεν είχαν καμμιά δικαιοδοσία να εμποδίσουν τον κατάπλου τού Joanna V στην Μπέιρα, εφ' όσον ο προορισμός ήταν το Τζιμπουτί και ο εντολέας ήταν νοτιοαφρικανική εταιρεία. Παράλληλα, η παναμέζικη σημαία του πλοίου καθιστούσε ανίσχυρη την απαγόρευση της ελληνικής κυβέρνησης. Έτσι, μετά από έντονο αλλά σύντομο διπλωματικό παιχνίδι, στις 5 Απριλίου 1966 το Joanna V ρίχνει άγκυρα ένα μίλι αρόδο από το λιμάνι τής Μπέιρα.
Το πλοίο έγινε αμέσως παγκόσμιο σύμβολο αμφισβήτησης και πρωτοπορίας για πολλά άλλα τάνκερ. Στις 10 Απριλίου, η εφημερίδα Sunday Times αποκάλυψε ότι η AG Morisson είχε υπογράψει συμβόλαια με άλλα 27 τάνκερ για παράδοση συνολικά 3,2 εκατομμυρίων βαρελιών, ποσότητα που υπερκάλυπτε τις ετήσιες ανάγκες τής Ροδεσίας.
 |
| Πρωτοσέλιδο νοτιοαφρικανικής ολλανδόφωνης εφημερίδας, 12/4/1966 Τίτλος δεξιά: Ο καπετάνιος του Joanna V θα ξεφορτώσει μέρος του φορτίου στην Μπέιρα Υπότιτλος: Βρεττανοί επιβιβάστηκαν στο τάνκερ Manuela |
Ας κάνουμε, όμως, την ήδη ενδιαφέρουσα ιστορία μας ακόμη πιο όμορφη. Στις 27 Μαρτίου, στο ιρανικό λιμάνι Μπαντέρ Μασούρ φορτώνει πετρέλαιο το ελληνικών συμφερόντων τάνκερ Charton Venus, όταν από το πουθενά εμφανίζεται η Varnikos Corporation και το αγοράζει κι αυτό, μαζί με το φορτίο του. Όπως και το Joanna V, το πλοίο ανεβάζει εν πλω την παναμέζικη σημαία, αλλάζει το όνομά του σε Manuela (έτσι λεγόταν η σύζυγος του Νίκου Βαρδινογιάννη) και βάζει πλώρη για Μπέιρα. Πριν το πλοίο μπει στον Δίαυλο της Μοζαμβίκης, το σταματάει η αγγλική φρεγάτα Berwick. Ο καπετάνιος δείχνει τα χαρτιά του, σύμφωνα με τα οποία έχει προορισμό για Ρόττερνταμ μέσω Ντέρμπαν (παραλιακή πόλη τής Νοτίου Αφρικής). Λες και είναι το πιο φυσιολογικό πράγμα στον κόσμο να πάει κανείς από τον Ινδικό στο Ρόττερνταμ όχι μέσω Σουέζ αλλά κάνοντας τον γύρο τής Αφρικής, οι άγγλοι αφήνουν το πλοίο να περάσει, συνοδεύοντάς το μέχρι ν' αφήσει πίσω του την Μπέιρα. Μόλις ο καπετάνιος πήρε χαμπάρι ότι απαλλάχτηκε από την αγγλική συνοδεία, έκανε στροφή επί τόπου. Το πρωί της 9ης Απριλίου οι άγγλοι εμειναν με το στόμα ανοιχτό βλέποντας το Manuela να έχει ρίξει άγκυρα δίπλα στο Joanna V.
Τα δυο τάνκερ του Βαρδινογιάννη προκάλεσαν ισχυρό πονοκέφαλο στον βρεττανό πρωθυπουργό Χάρολντ Ουίλσον. Το σπάσιμο του εμπάργκο ήταν η μεγαλύτερη κρίση που αντιμετώπιζε ο Ουίλσον από την ημέρα που εγκαταστάθηκε στην Ντάουνινγκ Στρητ. Η ανάγκη των άγγλων να κάνουν κάτι ήταν άκρως επείγουσα: αφού δεν μπόρεσαν να εμποδίσουν τα πλοία να φτάσουν στην Μπέιρα, θα έπρεπε να εμποδίσουν το ξεφόρτωμά τους...
Αύριο θα δούμε όσα επακολούθησαν. Τώρα, θα κλείσουμε με μια πικάντικη λεπτομέρεια. Είπαμε πιο πάνω ότι η αγγλική φρεγάτα Plymouth σταμάτησε το Joanna V για έλεγχο. Εκείνο που δεν είπαμε είναι ότι ο Γιώργος Βαρδινογιάννης είχε μπει κι αυτός στο ναυτικό, όπως τ' αδέλφια του Νίκος και Βαρδής. Κατά την διάρκεια της καρριέρας του, θήτευσε και σε μονάδα του ΝΑΤΟ στην Μάλτα. Εκεί γνωρίστηκε και έκανε παρέα με τον βρεττανό πλοίαρχο Τόμας Έβελυν Φάνσωου. Κανείς τους δεν μπορούσε τότε να φανταστεί ότι μερικά χρόνια αργότερα θα ξανασυναντιούνταν και, μάλιστα, μεσοπέλαγα: ο Βαρδινογιάννης ως κυβερνήτης τού Joanna V και ο Φάνσωου ως κυβερνήτης τού Plymouth...
Βαρδινογιάννηδες - 2. Το ιδιόμορφο... real estate
Βαρδινογιάννηδες - 3. Ο ενοχλητικός κοινοτάρχης
Βαρδινογιάννηδες - 4. Από την τρομοκρατία στις... προσφορές
Βαρδινογιάννηδες - 5. Το ζήτημα της Νότιας Ροδεσίας
ΝΙ
ΗΛΘΕ ΠΛΕΟΝ Η ΩΡΑ ΠΟΥ Ο ΕΛΛΗΝ ΠΟΛΙΤΗΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΑΡΕΙ ΘΕΣΗ ...
Δεν υπάρχουν σχόλια